Dienbien.gov.vn - Trong năm 2019, tỉnh Điện Biên có nhiều lễ hội và sự kiện lớn diễn ra với nhiều quy mô và cấp tổ chức, quản lý. Các lễ hội được tổ chức diễn ra đảm bảo thực hiện tốt các quy định, vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm được kiểm soát chặt chẽ, công tác an ninh trật tự, an toàn giao thông, phòng chống cháy nổ được quan tâm, công tác tuyên truyền lễ hội, thực hiện nếp sống văn minh trong lễ hội các địa phương thực hiện xuyên suốt trước, trong và sau lễ hội.
Người dân tham gia cổ vũ tại Lễ hội đua thuyền đuôi én thị xã Mường Lay năm 2019.
Từ khi Nghị định 110/2018/NĐ-CP ngày 29/8/2018 của Chính phủ về quản lý và tổ chức lễ hội ra đời và đi vào thực tiễn tạo ra những điều kiện thuận lợi trong công tác tổ chức và quản lý lễ hội cho các địa phương nói chung và tỉnh Điện Biên nói riêng. Trong năm 2019, trên địa bàn tỉnh Điện Biên đã diễn ra 1 Lễ hội cấp tỉnh (Lễ hội Hoa Ban) và 3 Lễ hội cấp huyện (Lễ hội đua thuyền đuôi én; Lễ hội Hoa anh đào; Lễ hội Thành Bản Phủ). Lễ hội dân gian truyền thống các dân tộc trong tỉnh được tổ chức hàng năm cơ bản ở quy mô cấp thôn bản, dòng họ, gia đình.
Cụ thể, trong các ngày lễ, tết truyền thống, đặc biệt là dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi năm 2019, tại di tích lịch sử văn hóa thành Bản Phủ, xã Noong Hẹt và các địa điểm văn hóa tâm linh: Linh Sơn - xã Thanh Luông; Linh Quang - xã Thanh Nưa, huyện Điện Biên đã được Ban quản lý tiếp tục quán triệt thực hiện tốt các quy định của Chính phủ, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) và Bộ Nội vụ hướng dẫn việc thực hiện nếp sống văn minh tại các cơ sở tín ngưỡng, cơ sở tôn giáo; rà soát hệ thống thiết bị và công tác phòng, chống cháy nổ, bố trí hòm công đức hợp lý để phục vụ nhân dân công đức tu bổ di tích; đảm bảo công tác vệ sinh môi trường, bố trí người thu gom kịp thòi các loại hương, tiền công đức, tiền lễ mà nhân dân đặt không đúng nơi quy định... đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân.
Một số địa phương đã làm tốt việc tổ chức các lễ hội truyền thống và ngày hội văn hóa các dân tộc, qua đó bảo tồn tốt các di sản văn hóa của các dân tộc như: Tết Nào pê chầu của người Mông, Gạ ma thú (Lễ cúng bản) của người Hà Nhì, Nghệ thuật Xòe và hát Then của người Thái, các điệu múa của người Khơ Mú...
Trong dịp Tết nguyên đán Kỷ Hợi năm 2019, nhiều địa phương đã tổ chức hoạt động Hội xuân, tiêu biểu như huyện Điện Biên Đông đã tổ chức Hội thi đấu bò, trình diễn trang phục dân tộc truyền thống, hội thi dân ca, dân vũ, hội thi giã bánh dày và các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao.
Lễ hội Đua thuyền đuôi én lần thứ V, tại Bến thuyền Cơ khí thị xã Mường Lay (từ ngày 31/12/2018 - 2/1/2019) đã diễn ra trong không khí tưng bừng, náo nức, với nhiều hoạt động, chương trình văn nghệ chào mừng; nghi lễ tế sông nước cầu may; tổ chức các môn thể thao: Đua thuyền, kéo có, các trò chơi dân gian của các dân tộc... đã thu hút hàng nghìn người dân và du khách đến tham dự, cổ vũ, động viên, tạo khí thế sôi nổi cho lễ hội, quảng bá hình ảnh, con người, bản sắc văn hóa các dân tộc thị xã Mường Lay nói riêng, tỉnh Điện Biên nói chung.
Sự kiện nổi bật đầu năm 2019 là việc tổ chức Lễ hội Hoa Ban và Ngày hội VHTT&DL các dân tộc tỉnh Điện Biên lần thứ VI, diễn ra trong thời gian từ ngày 13 - 18/3/2019 với các hoạt động chính như: Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Hoa Ban rạng rỡ đất Mường Thanh”; Liên hoan dân ca, dân vũ, dân nhạc các dân tộc; Trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm văn hóa; không gian sinh hoạt văn hóa đặc trưng truyền thống và độc đáo của một số dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Điện Biên và các tỉnh tham gia trưng bày; Trình diễn nghi thức sinh hoạt văn hóa các dân tộc; Tổ chức phiên chợ vùng cao; Hoạt động giao lưu, thi đấu thể thao như bóng đá, tung còn, giã bánh dày, đi cà kheo, bịt mắt bắt vịt, kéo co, đẩy xe đạp thồ và tổ chức Cuộc thi Người đẹp Hoa Ban 2019. Thông qua việc tổ chức Lễ hội Hoa Ban nhằm giới thiệu, quảng bá sản phẩm du lịch, thu hút khách du lịch trong và ngoài nước đến với Điện Biên, thúc đẩy phát triển các dịch vụ, khai thác tiềm năng du lịch của tỉnh.
Lễ hội Thành Bản Phủ - Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch các dân tộc huyện Điện Biên lần thứ VIII (từ ngày 28/3 - 30/3/2019) đã diễn ra các nghi thức tế lễ nhớ công ơn tướng Hoàng Công Chất, tổ chức hội thi nghệ thuật quần chúng; thi trình diễn trang phục dân tộc và thuyết minh viên du lịch; trình diễn một số lễ hội dân gian của dân tộc Thái, Lào, Khơ Mú; trò chơi dân gian; các hoạt động thi đấu, giao lưu thể thao; trưng bày, triển lãm, giới thiệu, quảng bá, kinh doanh sản phẩm du lịch... Lễ hội đã có sự phối họp chặt chẽ của chính quyền các cấp và các phòng, đơn vị liên quan. Đối vói các nghi thức, nghi lễ trong lễ hội diễn ra hết sức trang nghiêm và long trọng, còn lại các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch đã thể hiện nội dung phong phú với nhũng nét văn hóa tiêu biểu của cộng đồng các dân tộc được giới thiệu tới đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh.
Các lễ hội dân gian, truyền thống của các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh diễn ra với quy mô nhỏ tại gia đình, dòng họ, thôn/bản được duy trì tổ chức đảm bảo theo tính truyền thống và quy định hiện hành.
Tuy nhiên, theo ông Phạm Việt Dũng - Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh cho biết, vấn đề đặt ra là Lễ hội quy mô cấp tỉnh thường tập trung lượng lớn du khách đến cùng thời gian, địa điểm, trong khi cơ sở hạ tầng, dịch vụ, các khu vệ sinh công cộng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu, việc bố trí đặt các thùng đựng rác còn hạn chế, do đó tình trạng xả rác thải của khách tham quan và người dân tham dự lễ hội vẫn còn xảy ra. Còn tình trạng bán hàng rong trước khu vực lễ hội. Chưa kiểm soát được các điểm trông giữ phương tiện cho những người tham gia lễ hội dẫn đến việc thu phí sai quy định, nguy cơ gây mất an ninh trật tự và an toàn phương tiện.
Năm 2020, Sở VHTT&DL tỉnh đã đề ra các giải pháp khắc phục hạn chế nâng cao hiệu quả công tác quản lý, tổ chức lễ hội năm 2020 như: Tiếp tục tuyên truyền, phổ biến, quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của trung ương và của tỉnh ban hành trong thời gian qua về công tác quản lý và tổ chức lễ hội; ban hành các văn bản chỉ đạo, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương thực hiện công tác quản lý và tố chức lễ hội đảm bảo đúng quy định tại Nghị định số 110/2018/NĐ-CP ngày 29/8/2018 của Chính phủ. Tiếp tục hướng dẫn các đơn vị, cơ quan, địa phưong triển khai thực hiện đăng ký, thông báo tổ chức lễ hội theo thẩm quyền; thực hiện việc kiểm kê và lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể đề nghị đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; nghiên cứu, phục dựng, bảo tồn các lễ hội truyền các dân tộc trong tỉnh…/.
Lan Phương