Vươn lên từ nội lực
Hiện nay, Điện Biên có 3 trường cao đẳng (CĐ) là CĐ Sư phạm, CĐ Y tế, CĐ Kinh tế – Kỹ thuật tổng hợp và Trung tâm giáo dục thường xuyên với nhiệm vụ đào tạo cho tỉnh đội ngũ giáo viên, cán bộ ngành y tế và nông – lâm nghiệp. Những năm qua, công tác giáo dục ở Điện Biên đã đạt được những kết quả vượt bậc, góp phần quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực bền vững, có trình độ cho địa phương. Ghi nhận thành quả đó, không thể không nhắc tới con số 8.452 học viên đã và đang được đào tạo tại các trường trong vòng 10 năm qua (trong đó, 3.150 học viên đã tốt nghiệp và 5.302 HSSV đang học). Với hàng trăm sinh viên ngành y tế, sư phạm, kinh tế – kỹ thuật ra trường mỗi năm, đã góp phần củng cố, kiện toàn mạng lưới y tế cơ sở, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông – lâm nghiệp của tỉnh, nâng cao trình độ dân trí tại những xã, bản vùng sâu vùng xa nhiều đồng bào DTTS. Hiệu quả, chất lượng giáo dục tại các trường chuyên nghiệp được khẳng định bằng tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp và có việc làm qua mỗi năm. Năm 2008, qua khảo sát với 317 SV ngành sư phạm, thì tỷ lệ có việc làm đúng chuyên ngành đạt 77,29% (245 em), số còn lại công tác trong những lĩnh vực khác.
Còn đó những lực cản
Tuy vậy, trên thực tế cũng bộc lộ những vướng mắc, bất cập trong công tác đào tạo tại các trường chuyên nghiệp. Cùng là 3 đơn vị mới được nâng cấp từ hệ đào tạo trung cấp lên cao đẳng, dù được đầu tư khá đồng bộ, nhưng trong quá trình mở rộng liên kết đào tạo và số lượng đầu vào tăng qua mỗi năm nên các trường đều gặp khó khăn nhất định về quỹ đất, cơ sở và kinh phí đầu tư thực hành. Tuy nhiên, vấn đề được Ban giám hiệu các trường phân vân và mong muốn các đại biểu kiến nghị lên Quốc hội là mức đóng học phí, số lượng giáo viên và chính sách đặc thù thu hút cán bộ trình độ cao.
Trong buổi làm việc với Đoàn giám sát, thầy giáo Nguyễn Song Bình, Hiệu trưởng Trường CĐ Sư phạm đã thẳng thắn nêu lên những bất cập quanh quy định mức đóng học phí. Hiện nay, trường đang áp mức đóng học phí theo khung quy định của Bộ GD - ĐT là 40.000 đồng/sinh viên/tháng. Tuy nhiên, một số bộ môn yêu cầu thời gian thực hành, thí nghiệm nhiều như sinh, hoá, ngoại ngữ, tin học lại cần kinh phí cao hơn. Vì vậy, trường gặp khó khăn trong việc cân đối kinh phí đào tạo vì không có nguồn thu nào để bù vào khoản phát sinh này. Trường CĐ Y tếcũng nằm trong tình trạng đó. Là ngành đào tạo mang tính chất đặc thù, số tiết thực hành của sinh viên ngành y chiếm tới 60 - 70% thời gian đào tạo. Với ngân sách Nhà nước cấp theo quy định là 4,5 triệu đồng/sinh viên/năm, dù kinh phí hạn hẹp nhưng để tạo điều kiện khuyến khích sinh viên phát triển kỹ năng thực hành, đáp ứng yêu cầu công việc sau tốt nghiệp nhà trường vẫn phải tìm cách cân đối chi phí thuốc, bông băng, xi lanh, giải phẫu … Ngoài ra còn thêm khoản chi phí cho sinh viên thực tập tại các cơ sở y tế. Bên cạnh đó, một vấn đề lớn trong công tác giáo dục đại học tại các trường chuyên nghiệp hiện nay là số lượng giảng viên có trình độ cao và chính sách thu hút cán bộ. Qua thẩm tra thực tế và báo cáo tổng hợp của các đơn vị trường cho thấy, tỷ lệ giảng viên cao học/sinh viên mới đạt 2,54%. Đội ngũ giáo viên của 3 trường mới có 165 giảng viên có trình độ đại học, 89 trình độ thạc sỹ và chưa có trình độ tiến sỹ.
Lý giải vấn đề này, ban giám hiệu các trường đều cùng chung quan điểm là do các chế độ, chính sách thu hút người đi học sau đại học còn ở mức thấp, vì vậy chưa khuyến khích cán bộ đăng ký đi học. Và đây cũng chính là lý do nảy sinh tình trạng không ít giáo viên trường y và trường sư phạm xin chuyển công tác sau thời gian được đào tạo cao học. Thực trạng này dẫn tới nghịch lý là trường đầu tư kinh phí cho cán bộ đi học nâng cao nhưng cuối cùng lại phải thuê giảng viên từ cơ sở khác. Để nhìn nhận khách quan vấn đề, một đại biểu quốc hội đã làm phép toán so sánh chế độ thu hút, phụ cấp giữa vị trí giảng viên tại Trường CĐ Y tế với một bên là bác sĩ trong Bệnh viện Đa khoa tỉnh đối với một cử nhân y khoa mới ra trường. Ngoài giờ giảng dạy trên lớp, giáo viên còn có trách nhiệm phụ trách sinh viên thực tập, soạn giáo án, chấm bài thi và đôi khi phải kiêm nhiệm đứng lớp. Dù khối lượng công việc khá nhiều nhưng với lương chính, phụ cấp khu vực và 30% chế độ ưu đãi, tổng thu nhập của giảng viên trường Y cũng chỉ 2,5 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, nếu công tác tại bệnh viện, ngoài lương chính, bác sỹ còn có thêm khoản thu nhập vô hình như tham gia điều trị, trực ca, thủ thuật... Hơn nữa, bác sỹ còn có thể phát huy năng lực tại các phòng khám, cơ sở khám chữa bệnh tư nhân. Bác sĩ Đinh Danh Tuân, Hiệu trưởng Trường CĐ Y tế, cho biết. Vì lương và chế độ thu hút thấp, không đủ đảm bảo cuộc sống thường ngày trong khi thời gian, khối lượng công việc khá nặng nề nên hơn 1 năm qua đã có 2 giáo viên xin chuyển công tác. Có giáo viên công tác lâu năm, tâm đắc với nghề nhưng dưới “sức ép” gia đình nên đã xin chuyển nghề. Mặc dù đăng tin tuyển dụng cả năm trời nhưng nhà trường cũng chỉ tuyển mới được 1 bác sỹ điều dưỡng mới chuyển từ đơn vị khác cùng ngành sang vì lý do sức khỏe.
Trong buổi làm việc giữa Đoàn Giám sát với UBND tỉnh và đại diện các trường, ông Phạm Xuân Kôi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Chính sách thu hút cán bộ giáo viên trình độ cao về tham gia giảng dạy tại tỉnh phải từ tầm vĩ mô với sự quan tâm hỗ trợ của Nhà nước, các chương trình dự án, chứ địa phương khó có thể tự tìm ra nguồn lực. Các đại biểu tham dự hội nghị tỏ quan điểm rất đồng tình với ý kiến của đồng chí Phó Chủ tịch vì đặc thù Điện Biên còn là một tỉnh nghèo, 90% ngân sách dựa vào Trung ương, nên để tự đề ra một cơ chế thu hút riêng là rất khó và vượt quá khả năng của tỉnh. Vì vậy, cần hơn hết sự quan tâm, đầu tư hỗ trợ của các cấp bộ, ngành Trung ương để hệ thống giáo dục chuyên nghiệp đạt hiệu quả cao hơn, đáp ứng mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực có tri thức, trình độ bền vững cho tỉnh. Thiết nghĩ việc đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo chỉ thực sự hiệu quả và bền vững khi tìm ra những lực cản làm chậm bước đi và có giải pháp khắc phục thỏa đáng.
Theo www.baodienbienphu.com.vn